Akademik Veri Yönetim Sistemi
24. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Ankara, Türkiye, 17 - 19 Kasım 2023
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki özel ve devlet okullarında çalışan sınıf öğretmenlerinin iyi oluş okuryazarlıklarını incelemektir. Bu temel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır:
1. Katılımcıların iyi oluş hakkındaki bilgi durumları nasıldır?
2. Katılımcılar kendilerinin iyi oluş düzeylerini geliştirmek için neler yapmaktadır?
3. Katılımcılar başkalarının iyi oluş düzeylerini geliştirmek için neler yapmaktadır?
4. Katılımcılar öğrencilerinin iyi oluş düzeylerini geliştirmek için neler yapmaktadır?
5. Katılımcıların genel iyi oluşlarına ilişkin değerlendirmeleri nasıldır?
6. Katılımcılar yaşamları hangi yönden farklı olursa iyi oluşlarının daha yüksek düzeyde olacağını düşünmektedir?
Yöntem: Araştırma betimsel bir çalışma olup nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan 8 maddelik yarı yapılandırılmış görüşme formu ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Türkiye’nin çeşitli illerinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel ve devlet okullarında çalışan 6 kadın (%46.15), 7 erkek (%53.85) olmak üzere toplam 13 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır:
1. Katılımcıların yarısından çoğu “iyi oluş” kavramıyla daha önce karşılaşmadıklarını belirtmiştir. Ayrıca katılımcıların iyi oluş kavramını en çok psikolojik ve öznel boyutlarda algıladıkları; en az ise fiziksel boyutuna vurgu yaptıkları görülmektedir.
2. Sınıf öğretmenlerinin kendi iyi oluşlarını artırmak için yaptıkları aktiviteler arasında en çok sanatsal (kitap okumak, film izlemek, müzik dinleme, resim yapmak vb.), sosyal (gezmek, sohbet etmek vb.) ve psikolojik özbakım kategorileri (psikolojik yardım almak, oyun oynamak vb.) ön plana çıkmaktadır.
3. Sınıf öğretmenlerinin başkalarının iyi oluşunu artırmak için yaptıkları davranışlar arasında sosyal destek verme (dinlemek, konuşmak, tavsiye vermek vb.) ve sosyal beceriler (iltifat, iletişim becerileri, hediye vermek vb.) kategorilerinin ön plana çıktığı bulunmuştur.
4. Sınıf öğretmenlerin öğrencilerinin iyi oluşunu artırmak için en fazla iletişim/sosyal beceriler (konuşmak, dinlemek, fiziksel temas vb.) ve öğretim yöntem ve teknikleri (velilerle iletişim, sınıfta materyal kullanımı, görevler vermek vb.) kategorilerinde cevaplar verdikleri görülmüştür.
5. Sınıf öğretmenlerinin genel iyi oluş durumlarını ilişkin değerlendirmeleri 10 üzerinden ortalama 7 puandır.
6. Son olarak katılımcılar sırasıyla maddi imkanlar, mesleki/akademik, psikolojik ve sosyal yönden yaşamları farklı olursa iyi oluşlarının daha yüksek düzeyde olacağını düşündüklerini belirtmişlerdir.
Sonuç: Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin iyi oluş okuryazarlıklarında özellikle sanatsal ve sosyal etkinliklerin önem taşıdığı görülmektedir. Çalışmanın bulguları ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılarak araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.