Manyetik rezonans görüntülemede kullanılan gadobutrol ve gadoversetamid etken maddelerinin insan periferal lenfositlerinde genotoksik etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ECE DİMİCİ

Danışman: Fatma Ünal

Özet:

Bu çalışmada, manyetik rezonans görüntülemede kullanılan gadobutrol ve gadoversetamid etken maddelerinin insan lenfositlerinde in vitro genotoksik etkileri kromozom anormallikleri (KA), kardeş kromatit değişimi (KKD) ve mikronükleus (MN) testleri ile incelenmiştir. Her iki maddenin de beş farklı konsantrasyonu (7.000, 14.000, 28.000, 56.000 ve 112.000 μg/mL) kullanılmıştır. Her iki madde (çoğu konsantrasyonlarda), hem kromozom anormallikleri ve hem de KA/Hücre frekansında, negatif kontrole kıyasla artışa sebep olmuştur. Anormal hücre frekansındaki artış, hem 24 ve hem de 48 saatlik uygulamada, gadobutrolun 112.000 μg/mL ve gadoversetamidin bütün konsantrasyonlarında (7.000 μg/mL hariç) negatif kontrole kıyasla anlamlıdır. 24 saatlik uygulamada, KA/Hücre frekansındaki artış gadobutrolün 56.000 ve 112.000 μg/mL’lik konsantrasyonlarında, gadoversetamidin ise tüm konsantrasyonlarında (7.000 μg/mL hariç) istatistiksel açıdan anlamlıdır. 48 saatlik uygulamada, gadobutrol KA/Hücre düzeyinde anlamlı bir farklılık oluşturmazken, gadoversetamid, bütün konsantrasyonlarda (7.000 μg/mL hariç) anlamlı bir artış oluşturmuştur. KKD testinde, gadobutrolün 24 saatlik uygulamasında, tüm konsantrasyonlarda KKD/Hücre düzeyi artış göstermesine rağmen, negatif kontrole kıyasla sadece 112.000 μg/mL’de istatistiksel olarak anlamlıdır. Diğer taraftan, gadoversetamidin bütün konsantrasyonları (7.000 μg/mL hariç), KKD/Hücre düzeyinde anlamlı bir artış oluşturmuştur. 48 saatlik ugulamada, her iki kontrast ajan, KKD/Hücre düzeyinde artışa sebep olmuştur, fakat bu artışlar 56.000 ve 112.000 μg/mL’lik konsantrasyonlarda anlamlıdır. Ayrıca, gadoversetamidin 7.000 μg/mL’lik konsantrasyonu da KKD/Hücre sayısında anlamlı artış meydana getirmiştir. Bunların tersine, her iki ajan, mitotik indeksi (Mİ) hem 24 ve hem de 48 saatte, 56.000 ve 112.000 μg/mL’de negatif kontrole kıyasla istatistiksel olarak düşürmüştür. 48 saatlik uygulamada, gadoversetamidin 7.000 μg/mL’lik konsantrasyonu da Mİ’i anlamlı düzeyde azaltmıştır. MN testinde, her iki maddenin bütün konsantrasyonları (gadoversetamid, 7.000 μg/mL hariç), negatif kontrole kıyasla MN frekansında artış oluşturmuştur. Fakat bu artış, sadece gadoversetamidin 112.000 μg/mL’lik konsantrasyonunda anlamlıdır. Bu kontrast ajanların hiçbir konsantrasyonu replikasyon indeksi ve nükleer bölünme indeksini anlamlı şekilde etkilememiştir. Bütün bu veriler, gadoversetamidin, gadobutrole kıyasla daha sitotoksik ve genotoksik potansiyele sahip olduğunu göstermiştir. Bununla beraber, bu kontrast ajanların genotoksik etkilerini tam olarak ortaya koyabilmek için daha detaylı in vitro ve in vivo araştırmaların yapılması gerekmektedir.