Kekemelik Şiddetini Değerlendirme Aracının (Stuttering Severity Instrument 4) 6-16 Yaş Okul Çağı Çocuklarda Türkçe Uyarlaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşe MUTLU

Danışman: BÜLENT GÜNDÜZ

Özet:

Kekemelik konuşmanın akıcılığı ve ritminin bozulması ile karakterize bir iletişim sorunudur. Kekemeliğin tanılanması gözlem, hikâye ve çeşitli değerlendirme ölçeklerinin kullanılması ile gerçekleştirilir. Değerlendirme ölçekleri terapi sürecinin takibine olanak tanıdığı gibi kekemeliğin şiddeti ve konuşma bozukluğunun özelliklerinin belirlenmesini sağlar. Bu ölçekler kekemeliğin sıklığını, süresini, ortaya çıkan kekemeliğe eşlik eden davranışları ve konuşmanın doğallığını değerlendirmelidir. Kekemelik Şiddetini Değerlendirme Aracı-4 (KEŞİDA-4) konuşma davranışlarını bu dört alanda değerlendirmek için tasarlanmış, dünyada yaygın olarak kullanılan bir araçtır. Bu çalışmanın amacı Kekemelik Şiddetini Değerlendirme Aracı-4 (KEŞİDA-4)‟ün 6-16 yaş okul çağı çocuklarda Türkçe uyarlamasını yapmaktır. Uyarlama çalışması için değerlendirme aracının orjinali Stuttering Severity Instrument-4 (SSI-4) temin edilmiştir. Şlk olarak testin Türkçe uyarlamasına yönelik olarak üç bağımsız alan uzmanı tarafından çeviri gerçekleştirildikten sonra kırkyedi kekemelik sorunu olan 6-16 yaş aralığında çocuk çalışmaya dâhil edilerek, kişisel bilgi formu doldurulmuştur. Kekemelik sorunu olan çocuklara KEŞİDA- 4 uygulanarak, kekemelik şiddeti uygulayıcı tarafından belirlenmiştir. Tüm çocukların içinden gelişigüzel seçilen onsekiz çocuk test-tekrar test çalışmasına dâhil edilerek veriler toplanmıştır. Elde edilen tüm veriler, uygulayıcı dışında, üç bağımsız alan uzmanı tarafından tekrar değerlendirilerek sonuçlar yorumlanmış ve KEŞİDA-4 kekemelik değerlendirme aracının Türkçe uyarlaması gerçekleştirilmiştir. KEŞİDA-4 ile ölçülen değerlerin demografik özelliklere göre karşılaştırılmasında test sonuçlarına göre toplam puan ve bu toplamı oluşturan alt boyutların hiç birisi cinsiyete, terapi öyküsüne, ailede kekemelik öyküsüne, sarılık olma durumuna, geçirdiği hastalık olma durumuna göre anlamlı farklılık göstermemektedir. (p>0,05) Sadece küvezde kalanların küvezde kalmayanlara göre süre ve kekemeliğe eşlik eden davranış puanları, anlamlı derecede yüksek olarak bulunmuştur. Ayrıca test sonuçlarına göre toplam puan ve bu toplamı oluşturan alt boyutların hiç birisi aileden alınan bilgi doğrultusundaki problemin nedenine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. (p>0,05) Test- tekrar test ve gözlemciler arası güvenirlik çalışmalarına ve iç tutarlık katsayısına göre KEŞİDA-4‟ün güvenirliği yüksek bulunmuştur. KEŞİDA-4‟ün kaydedilen en yüksek güvenilirlik ortalamasının 0.94 ve maksimum istatiksel mantık geçerliliği 0.846‟dır. 0,73‟den 0.903‟e kaydedilen uyum aralığının kekemeliğin derecelendirilmesinin tanımlanmasında geçerli criterion ilişkili geçerlilik olduğunu gösterir. KEŞİDA-4‟ün genel güvenirlik düzeyi chronbach alfa ise 0,94 bulunmuş olup yüksek seviyede güvenirlik düzeyine sahip güvenilir bir kekemelik değerlendirme aracıdır.