Tt-Fbd İçin Frekans Alanında Çalışan Uyarlanabilir Denkleştirici Tasarımı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nuri Hakan EKMEKCİ

Danışman: ÖZGÜR ERTUĞ

Özet:

Haberleşme teknolojilerinde gerçekleşen gelişmeler sonucunda, günümüzde kullanmakta olduğumuz haberleşme hızları çok yüksek seviyelere ulaşmış, kullanıcı başına Gb/s mertebesine ulaşmıştır. Bu denli yüksek hızlara ulaşılması ile beraber, haberleşmenin güvenilirliğinde ortaya çıkan en önemli sorunlardan biri olan, semboller arası girişim etkisi daha şiddetli hale gelmekte ve sistem performansını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu sorunu çözmek için geleneksel olarak, zaman bölgesinde çalışan denkleştiriciler kullanılmaktadır. Ancak, zaman bölgesinde çalışan denkleştiricilerin en önemli dezavantajı, haberleşme hızının artması ile işlemsel karmaşıklığın doğru orantılı olarak artmasıdır. Bu sorunun çözümü için, denkleştirme işlemi zaman bölgesi yerine frekans bölgesinde yapılmaktadır. İşlemci teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve hızlı Fourier dönüşüm algoritmaları sayesinde, denkleştirme işleminin karmaşıklık seviyesi önemli ölçüde azalmaktadır. Ayrıca, denkleştirme işleminin frekans bölgesinde gerçekleştirilmesi, zaman bölgesine göre performansı önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu çalışmada, yüksek hızlı haberleşme sistemleri için yeni uyarlanabilir frekans bölgesi denkleştirici yapıları geliştirilmiştir. Denkleştirme işlemi için hem doğrusal, hem de karar geri besleme yapıları göz önüne alınmıştır. Söz konusu denkleştiricilerin geliştirilmesinde komşu frekans noktalarındaki ilintisellik kullanılmıştır. Geliştirilen algoritmaların zamanla hızlı değişim gösteren Rayleigh sönümlü kanallarda, geçmişte önerilen diğer uyarlanabilir frekans bölgesi denkleştiricilere göre daha başarılı olduğu, yapılan bilgisayar benzetim çalışmaları ve teorik çalışmalar ile gösterilmiştir. Son olarak, yeni bir frekans bölgesi karar geri besleme algoritması geliştirilmiştir. Bu algoritmanın, literatürde önerilmiş olan frekans bölgesi uyarlanabilir karar geri besleme algoritmasına göre 5dB’lik, doğrusal denkleştiricilere göre ise 9dB’lik bir kazanç sağladığı yapılan çalışmalar sonucu görülmüştür. Tez kapsamında önerilen algoritmaların işlemsel karmaşıklık seviyesinin geleneksel olarak kullanılan algoritmalardan bir miktar yüksek olduğu, ancak elde edilen semboller arası girişim etkisini giderme performansında görülen artış göz önüne alındığında, geliştirilen algoritmaların, geniş bant kablosuz haberleşme sistemleri için kullanılabilecek bir seçenek olduğu değerlendirilmektedir