ACEPHATE VE MEPHOSFOLAN İNSEKTİSİTLERİNİN İNSAN LENFOSİT KÜLTÜRÜNDE GENOTOKSİK ETKİLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DENİZ ÖZKAN

Danışman: DENİZ YÜZBAŞIOĞLU

Özet:

Bu çalışmada, organfosofatlı insektisit olan Acephate ve Mephosfolan'ın insan lenfositlerinde meydana getirdiği genotoksik etkiler kromozomal anormallikler (KA), kardeş kromatid değişimleri (KKD), mikronükleus (MN) ve comet test yöntemleri ile araştırılmıştır. Ayrıca, Acephate ve Mephosfolan'ın mitotik indeks (Mİ), replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer bölünme indeksi (NBİ) üzerine etkileri olup olmadığı da incelenmiştir. Acephate ve Mephosfolan'ın farklı dozları (Acephate için 12,5; 25; 50; 100 ve 200 μg/ml, Mephosfolan için 0,125;0,25; 0,50; 1,00 ve 2,00 μg/ml) 24 ve 48 saat süreyle insan periferal lenfostilerine in vitro koşullarda uygulanmıştır. Acephate ve Mephosfolan her iki uygulama süresinde kromozom anormallik frekansında doza bağlı bir artışa neden olmuştur. Her iki insektisitin en fazla meydana getirdiği kromozomal anormallik kromatid ve kromozom kırığıdır. Acephate ve Mephosfolan tüm uygulama süreleri ve dozlarda KKD/hücre ve MN frekanslarını da doza bağlı olarak artırmıştır. Her iki kimyasal mitotik indeksi doza bağlı olarak düşürmüştür. Ancak replikasyon indeksi ve nükleer bölünme indeksini etkilememiştir. Comet testinde ise comet kuyruk uzunluğu ve kuyruk yoğunluğunu kontrole göre önemli oranda artırdıkları gözlenmiştir. Bu çalışmada uygulama ve kontrol grupları arasında KA, KKD, MN ve Mİ frekanslarında önemli düzeyde farklılıklar gözlenmesi, Acephate ve Mephosfolanın kültüre edilmiş insan periferal lenfositlerinde klastojenik,mutajenik, anojenik ve sitotoksik olduğunu, ayrıca izole edilmiş lenfositlerde comet oluşumu bu kimyasalların primer DNA hasarına neden olduğunu göstermiştir.